Donderdagmiddag 23 september op Terschelling. Zo’n 70 deelnemers van Springtij hebben zich verzameld om zich te verdiepen in de transitie naar een natuurinclusieve landbouw. Een landbouw die de natuur als basis neemt voor zijn bedrijfsvoering en een landbouw die de natuur verbetert. Maar #hoedan? Deze nieuwe vorm van landbouw moet ook rendabel zijn, zowel op bedrijfsniveau als maatschappelijk. En dat is lastig. De consument betaalt niet de ‘eerlijke’ prijs voor zijn voedsel. Moet de overheid bijspringen? Wat kan de sector zelf doen om te verduurzamen?
Voor Laura van Rossem (ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) zijn deze vragen prangend. Het ministerie is zoekende naar goede antwoorden om de sector te verduurzamen. Gert-Jan Stoeten (Agrarisch Collectief Groningen West) heeft ook niet gelijk een pasklaar antwoord. Als natuurboer zoekt hij naar nieuwe wegen en een zekere toekomst. Zijn gesprekken met zijn neef zijn openhartig: “hoeveel bussen zet je aan de weg?”. Natuurinclusieve landbouw vereist andere vakmanschap dan de traditionele landbouw. Gert-Jan ziet veel in een afrekenbare stoffenbalans, een betere beloning voor zijn producten en lange termijnduidelijkheid van de overheid.
Mogelijk heeft Jos Cozijnsen (Climate Neutral Group) een deel van de oplossing. Via de koolstofmarkt is er een financiële waarde voor de CO2-waarde van de regeneratieve landbouw. Jos is bezig met een pilot in de zuivelketen waardoor de boer een hogere literprijs kan ontvangen.
In deelsessies zijn we op zoek gegaan naar antwoorden. Een paar opvallende suggesties.
- Stimuleer een cultuurverandering: natuurinclusieve landbouw is het nieuwe normaal.
- Zorg voor goede beloning van de boer (betaal voor ecosysteemdiensten, true pricing, nieuwe ketens ontwikkelen).
- Lagere grondprijzen zijn ook nodig en pas pachtvoorwaarden aan.
- Help boeren om zijn/haar opties inzichtelijk te maken (bv via een rekenmodel).
- En ontwikkel een langetermijnvisie, ook ruimtelijk. Dit geeft de sector houvast.
In de slotreflectie gaf Martine Boon (Rabobank) aan dat banken onderdeel willen zijn van de oplossing.
Kortom, natuurinclusieve landbouw heeft de toekomst, maar deze komt niet vanzelf. Er is werk aan de winkel. Alle partijen hebben een stuk van de puzzel in bezit. Er zijn veel ideeën, dus laten we samen de puzzel gaan leggen.
Oktober 2021. Door Keimpe Wieringa. Loods Agrarische en Natuurlijke omgeving Springtij.