Skip to main content
Toekomst voor de ruimte

De kathedralenbouwers

Frank van Oort bespreekt The Good Ancestor van Roman Krznaric over de noodzaak om het dominante kortetermijndenken van onze manier van leven en economie in te ruilen voor een duurzamer perspectief. En hoe dat tot stand te brengen. “Transformatie wordt geprefereerd boven lichte aanpassing, maar zonder te vervallen in sciencefictionscenario’s.”

Volgens Roman Krznaric, auteur van het boek The Good Ancestor, zitten we vast in kortetermijndenken. Onze consumptiecultuur neemt steeds grotere vormen aan, de grondstoffen van de aarde raken uitgeput, economische groei lijkt overal en altijd het leidende adagium te moeten zijn, en de vraag dringt zich op hoe toekomstige generaties zullen aankijken tegen hoe wij anno nu de aarde onderhouden. Want ook over 500 jaar zijn er mensen op de aardbol, die terugkijken naar ons handelen nu. We kunnen maar beter goede voorvaders en -moeders zijn, beter dan we nu zijn in ieder geval. Het eerste doel van het boek (160 pagina’s) is om dat aan te tonen. En daar slaagt het zeer goed in – vol anekdoten, effectief elementen uit veel disciplines koppelend, mooie metaforen, zich inlevend in de mensheid vroeger, nu en in de toekomst. En niet te activistisch, maar genuanceerd en nuchter. Met rake observaties waarvan ik er per bladzijde wel één glimlachend heb aangemerkt.

Evolutionair of revolutionair

Moeilijker wordt het om het tweede doel van het boek ter bereiken. Nadat we in de eerste acht hoofdstukken volledig overtuigd zijn geraakt van het waarom van het ancestor-denken, komen er drie hoofdstukken die zich richten op de ondertitel van het boek: “hoe lange termijn te denken in een korte termijn wereld”. Samen met Krznaric voelen we in deze laatste 70 pagina’s al snel nattigheid. Krznaric probeert te ontleden wat nodig is om de aarde duurzaam te bevolken, cirkelt steeds dichter richting de praktijk van alledag, vraagt zich bij iedere afgepelde laag bezwaren af of dat nou genoeg is om het tij te keren van korte termijn waarde ontnemen naar lange termijn waarde creatie (een vergelijking met Mariana Mazzucato’s recente boek The Value of Everything – Making and Taking in the Global Economy dringt zich op), en hij geeft zelf steeds vaker direct het antwoord op zijn haalbaarheidsvraag: nee, het is niet genoeg. Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren. Zoals gevestigde belangen. Sociale en ecologische duurzaamheid die (nog) niet gelijk opgaan. De betaalbaarheid van circulariteit. De afleidende en ontregelende (!) digitalisering die banen bedreigt en levenscycli verkort. De natiestaat die macht centraliseert en wegtrekt bij de bevolking. Toch wil hij eindigen met het geven van hoop, en dan vliegt het een beetje uit de bocht in het verder zo genuanceerde boek.

Gebiedsontwikkeling.nu
Frank van Oort. 2 december 2020