Doorgaan
Door Maurits Groen, september 2020
Vreemde gewaarwording -ineens binnen een half uur van kerngezond naar hondsberoerd en vervolgens twee weken lang 39,5 koorts, knallende hoofdpijn, overal spierpijn, geen oog dicht kunnen doen, geen hap eten maar alleen thee en bouillon. En dat terwijl de laatste keer dat ik meer dan hooguit een paar dagen ziek was om precies te zijn februari 1963 was (wat ik me nog herinner, omdat ik toen op een klein sneeuwend zwartwit tv’tje Reinier Paping de barre Elfstedentocht van dat jaar zag winnen).
En vervolgens langzaam weer bij je positieven komen in een compleet veranderde wereld (want die corona kreeg ik nog voor de ‘intelligente lockdown’). Een wereld waarin -je kunt het je nu amper nog voorstellen- je door hartje Amsterdam kon wandelen zonder werkelijk 1 mens te zien, Dam, Rokin, Wallen, Nieuwezijds. Geen hond.
Een wereld met een ongeschonden, niet doorkrijste lucht zonder condensstrepen. Met lege snelwegen. Met ruim 7 miljoen kijkers naar DE persconferenties.
Ineens kreeg de regering, de overheid na veertig jaar steeds verder terugtreden en steeds meer markt de regie weer in haar schoot geworpen. En ineens bleek iedereen te willen luisteren -even. Want ja: crisis.
Een acute, levensbedreigende crisis -daarop reageren, daar zijn we als mensen best goed in. Het besef dat een minuscuul virusje ineens mondiaal de boelen compleet op z’n kop kan zetten, fungeerde ook als wake up call. A) Doordat dat kennelijk inderdaad mogelijk is, acute totale chaos, maar ook ineens: centrale regie B) Doordat velen parallellen begonnen te beseffen met die andere, liever weggestopte crises die zich inmiddels via hun voorboden aandienen: klimaat, biodiversiteit, bodem, oceanen. Minder acute crises, maar wel nog veel dieper ingrijpende en bovendien permanente crises.
Velen probeerden dat besef, die sfeer aan te grijpen om ook die structurele crises hoger op de agenda te krijgen en krachtig aan te gaan pakken. Inmiddels merken we dat er waarschijnlijk wel wat blijvende veranderingen gaan optreden (meer vanuit huis werken, misschien wat minder snel vliegen voor een vergaderingetje of een toespraakje), maar grosso modo zijn velen beducht voor de reele economische gevolgen van de coronaperiode en de maatschappelijke en politieke fall out daarvan. En daarom: liefst zsm. terug naar business as usual, nou ja vooruit: business as usual light.
En ja, ondertussen heb ik zojuist samen met de onversagende Jan van Arkel het boek ‘ZES GRADEN’ uitgegeven. Onder dezelfde titel beschreef gelauwerd wetenschapsauteur Mark Lynas in 2007 al de concrete gevolgen van 1,2,3,4,5 of zelfs 6 graden mondiale temperatuurstijging. Na 13 jaar en gigantisch veel meer onderzoek blijkt dat die gevolgen zich pakweg 1 graad eerder aandienen.
Het bejubelde ‘Parijs 2015’ betekent de facto dat als alle 192 VN-lidstaten al hun ingediende plannen volledig en op tijd uitvoeren, we nog steeds afstevenen op 3 graden global warming. We weten inmiddels vijf jaar later dat dat ‘doel’ (lees bij Lynas wat de gevolgen van 3 graden zijn…) bij lange na niet gehaald zal worden. We zijn op volle ramkoers die onze beschaving zelfs nog deze eeuw totaal zal ontwrichten.
‘Hoe houd jij de moed erin?’ krijg ik wel eens gevraagd (nu ik vanaf 1977 royaal fulltime met ‘verduurzaming’ aan de slag ben), en dan anno 2020 zo’n boek als ‘Zes graden’ moet uitgeven). Het eenvoudige antwoord luidt: alles wat je doet, doet ertoe. In de realiteit, maar in elk geval ook voor mezelf.
Hoe kun je jezelf anders in de spiegel aankijken? Je kinderen onder ogen komen?
Willem van Oranje had als lijfspreuk: “Hoop is niet nodig om toch in actie te komen, en succes evenmin om toch door te gaan.” (en de moed erin te houden…). Gelukkig komt er inmiddels ook veel aan verduurzaming eindelijk op gang, op werkelijk elk gebied. Springtij is daarvan een spiegel -en een broedplaats voor versnelling. We staan hier, en kunnen niet anders.
Aan de slag!