Voor iedereen beloven we veiligheid, voldoende en gezond voedsel, schoon drinkwater, frisse lucht, natuur om in te recreëren en een plek om te wonen. Ooit deelden we stukken land en water met elkaar. Iedereen mocht er gebruik van maken. Inmiddels staat overal een hek omheen.
Het privatiseren en kapitaliseren van grond heeft geleid tot uitputting van natuurlijk hulpbronnen. De kosten voor lucht en watervervuiling, verdroging van gebieden, verlies aan biodiversiteit en dierenwelzijnsproblemen zijn niet meegenomen in het commerciële gebruik van grond. Deze kosten worden afgewikkeld op de samenleving. Dit biedt geen duurzaam verdienmodel.
Daarnaast leggen de energietransitie, de transitie naar duurzame landbouw, het woningtekort, de uitbreiding van wateropslag en afspraken om meer natuur in Nederland te ontwikkelen een enorme druk op het bezit van grond. Hierdoor, en door speculatie op bestemming van grond, zijn de grondprijzen exorbitant gestegen. Wat als we dit nu anders gaan doen? Is het deprivatiseren van grond, zodat deze weer gemeengoed is, een onderdeel van de oplossing om tot een duurzaam gebruik van de aarde te komen?
De gedachte dat de aarde en de (natuurlijke) hulpbronnen waarvan we afhankelijk zijn voor ons leven door niemand als zijn of haar exclusief eigendom geclaimd zou mogen worden is niet nieuw, maar staat wel opnieuw in de belangstelling. Het gemeenschappelijk beheren van land, kennis of groene energie vergt niet alleen een nieuwe manier van denken maar ook een nieuwe vorm van democratie, bijvoorbeeld via de introductie van burgerraden. En het vergt tijd en hernieuwde gemeenschapszin. Maar als het lukt, krijgen we er een mooiere wereld voor terug. Deze overtuiging baseren we op ruime ervaringen van diverse inheems gemeenschappen in de wereld, en mooie voorbeelden in ons eigen land, zoals gemeenschapslandbouw, groene energiecoöperaties of initiatieven als ‘Aardpeer’ of ‘Land van Ons’.
In het programma ‘Grond van en voor ons’ gaan we aan de slag met dit idee. Hoe kunnen we grond weer van ons allemaal maken? En zorgen we ervoor dat iedereen profijt heeft van goed grondbeheer? We nodigen je van harte uit mee te denken over deze onderwerpen:
- Wat is het belang van grond voor jouw organisatie?
- Wat verandert er voor jou / jouw organisatie wanneer grond gemeengoed is?
- Hou zou je de grond die je nodig hebt beheerd willen zien?
- Wat zou de eerste stap van jou / jouw organisatie zijn om grond gemeengoed te maken?
Wil je meer weten over “Grond van en voor ons”, heb je ideeën over hoe we dit kunnen realiseren? Welke stappen moeten we zetten om tot goed grondbeheer en eerlijk grondeigendom te komen? We horen graag van je!
Neem contact op met caitlin.hafkamp@springtij.nu.