Is het verantwoord om elkaar te ontmoeten? En bovenal: is het gepast? Kunnen we ons wel losmaken van de grote zorgen van de dag van vandaag? Hebben we niet iets beters te doen? Deze vragen hielden mij bezig afgelopen weken. Overvoerd door alle berichten, voorspellingen, manifesten en analyses. Sommigen somber over de impact op onze duurzaamheidsagenda, anderen juist eufoor. In 1999 was ik hoofd Toekomstverkenningen bij VROM. Met als opdracht om de ruimtebehoeften in Nederland voor 2020 in kaart te brengen. Afgelopen kerst heb ik deze hoofdstukken uit de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening (die overigens nooit de eindstreep heeft gehaald) weer eens nagelezen. Ik heb er veel van geleerd: we zijn niet zo heel goed in het nadenken over de toekomst. Onze gedachten over de toekomst zeggen méér over de gemoedstoestand van het heden dan over de toekomst. En grote veranderingen kunnen we ons simpelweg niet voorstellen. In 1999 hadden we het nog nauwelijks over de ruimtelijke gevolgen van de energietransitie, klimaatverandering en sociale veranderingen (zoals de massale opkomst van het tweeverdieners huishouden).
Dus ik probeer me een beetje te onttrekken aan de zondvloed aan sombere verhalen over de economie, de samenleving, de toekomst voor de jeugd. Ik probeer dicht bij mijn eigen bron te blijven. De bron vanwaar uit ik mijn leven tegemoet treed. Mijn inspiratiebron is mijn verlangen naar een rechtvaardige wereld voor iedereen. De emotie is versterkt door de geboorte van Koen en daarmee de spirituele verbinding met alle moeders in de wereld. Mijn energie krijg ik van zichtbare en tastbare verbeteringen op weg naar een betere wereld. Mijn karakter kijkt altijd naar wat er wél kan en is blij en tevreden. Mijn geest is nieuwsgierig naar wat ik nog niet weet of zie.
Dat is voor mij Springtij. Het delen van alle dimensies van mijn persoon in de zoektocht er met elkaar het beste van te maken. En dat is nu harder nodig dan ooit. Er valt zoveel te bespreken, te twijfelen, te verkennen, te voelen. Om te voorkomen dat we allemaal denken, dat we nu vooral moeten denken.
Springtij verenigt de kracht van onze stem, onze innerlijke stem. Waarin naast woorden die gedachten weergeven ook andere dimensies van onze stem voelbaar mogen zijn.
Annemieke Nijhof
Directeur Springtij
In het kernthema leiderschap gaat het over de hernieuwde verbindingen die nodig zijn voor samenleven. In de crisis gloort ook hoop. Wereldwijd staan mensen op, verenigen zich en willen een diepgaande verandering in onze samenlevingen.
We staan voor enorme uitdagingen, groter dan ooit. Niet alleen de Corona-crisis maakt ons hiervan bewust. Ook voor corona was duidelijk dat diepgaande veranderingen nodig zijn. Maar de mens schuwt van nature vaak veranderingen en houdt graag vast aan het oude, bekende en vertrouwde. Inspiratie geeft je kracht, zorgt voor motivatie en wakkert je innerlijke passie aan. Voor welke uitdaging je ook staat, inspiratie zorgt voor de redenen waarom je iets echt graag wilt. Inspiratie zorgt ervoor dat je in beweging wilt komen en dat je vooruit wilt gaan. Inspiratie is iets heel persoonlijks, sommigen vinden inspiratie in de natuur, anderen in religie en geloof. Op Springtij gaan we kijken hoe we inspiratie kunnen inzetten om de duurzame transitie van Nederland te versnellen, op persoonlijk vlak en ook gezamenlijk.
Al voor Corona was het duidelijk: we kunnen zo niet doorgaan. Het systeem kraakt aan alle kanten, we overschrijden de draagkracht van de aarde en de sociale ongelijkheid wordt steeds groter. Het groei paradigma en de consumptie-waan van de afgelopen decennia zijn niet langer houdbaar. Globalisering maakt ons afhankelijk. Het is hoog tijd voor een grondige systeemverandering. Naar een rechtvaardig, ecologisch en sociaal verantwoord en duurzaam systeem. Hiervoor zijn stimulerende en regulerende maatregelen nodig. Een ander belastingsysteem, beprijzen van de ‘Commons’, nieuwe indicatoren (naast of in plaats van het BNP). De coronacrisis spoort ons aan om nu meteen aan de slag te gaan.
Bij alle opgaven spelen mensen en sociale systemen de bepalende rol. Technische oplossingen werken alleen als ze gepaard gaan met sociale innovatie. Wereldbeeld, cultuur, sociale dynamiek en persoonlijke overtuigingen zijn evenzeer bepalend voor gedrag als regels, normen, prijsprikkels en technologie.
Een directielid van de Nederlandse Bank stelde recent dat ‘back to normal’ geen optie is. Dat leidt tot 3,7 graden opwarming en heeft catastrofale gevolgen voor onze samenleving. Stiglitz en Stern (Universiteit van Oxford) adviseren dat we nu moeten investeren in die sectoren die én de economie én het klimaatbeleid steunen. De Nederlandse doelen voor 2030 op klimaat- en ander gebied zijn helder én hoogstnoodzakelijk. Over hoe we daar komen valt nog wel wat te zeggen. Op Springtij gaat de industrie, overheden en maatschappij zoeken naar hoe ‘we’ dat gaan doen, wat ervoor nodig is én wat het kan opleveren.
Hoe ziet wonen en werken in een duurzame omgeving eruit? En welke stappen zijn zowel in de komende 10 jaar als in de volgende kabinetsperiode nodig om deze omgeving te ontwikkelen? Dit gaat niet alleen om onze energievoorziening, maar over een omgeving waarin onder andere beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen, gezondheid, sociale aspecten, mobiliteit en de verbinding tussen stad en regio in elkaar grijpen.
Nederland leeft met water. Als deltabewoners heeft onze identiteit zich ontwikkeld met de meanderende rivieren, ons profijt van en ontzag voor de zee en ons polderlandschap. Hollandsche kunstenaars hebben deze identiteit gevangen in hun beelden en woorden.