We hebben in Nederland te maken met een grote woningnood en klimaatverandering. De opgave in Nederland om in een korte periode een hoog aantal duurzame c.q. toekomstbestendige, betaalbare en hoge kwaliteit woningen te bouwen is dan ook groot. Daarbij zijn de directe/indirecte klimaatopgaven, zowel mitigatie als adaptatie, voor Nederland hoog en zo in de woonomgeving niet minder hoog. In meerdere woongebieden in Nederland wordt met enige regelmaat hinder ondervonden van deze klimaatverandering(en). Dan hebben we het niet alleen over de grote gebeurtenissen, zoals in Limburg vorige zomer.
Onbalans
Gevolgen van klimaatverandering die we, nagenoeg allemaal, periodiek ervaren zijn bijvoorbeeld; wateroverlast op straat na een fikse regen/hagel-bui, schade aan infrastructuur door droogte en hitte, hittestress, onbalans van lokale ecosystemen en risico op opwarming van waterleidingen. De gevolgen met grote impact, vaak zichtbaar op langere termijn, zijn; achteruitgang van sociale veiligheid & fysieke gezondheid voor bewoners en bezoekers, toename van sociale ongelijkheid onder bewoners, sterke toename benodigde financiering en een sterke afname van biodiversiteit.
Al deze gevolgen van klimaatverandering binnen één woonomgeving met gelijke ambitie realiseren is niet mogelijk. Er is boven- en ondergronds onvoldoende ruimte. Het maakt de ontwikkeling erg complex en het leidt tot grote vertragingen in het realiseren van voldoende woningen.
Daarnaast ontstaat er een niet toekomstbestendige en ongezonde leefomgeving wanneer de individuele klimaatgevolgen onvoldoende worden belicht, afgewogen en geprioriteerd. Mens en flora & fauna krijgen dan onvoldoende ruimte en raken in onbalans. De benodigde ruimte voor zowel mensen en flora & fauna zullen daarom centraal moeten staan in het ontwerpproces.
Integraal & samenwerken
Is er een oplossing? Die is er zeker! We zullen bij het ontwerpen van deze nieuwe woonomgeving en het revitaliseren van bestaande woongebieden deze gevolgen serieus moeten nemen en per woonomgeving de opgaven moeten beoordelen, afwegen en prioriteren.
Een integrale, gezamenlijke afweging leidt tot het meest optimale toekomstbestendige ontwerp van de woonomgeving. Er is namelijk geen blauwdruk voor iedere woonwijk in Nederland. Het toekomstbestendige ontwerp zal per regio, stad en of wijk verschillend zijn. Afhankelijk van de regionale, lokale omstandigheden, de hoeveelheid ruimte en de impact van de klimaatgevolgen ter plaatse.
Om dit te kunnen bereiken dient allereerst inzicht te worden verkregen in specifieke opgave, verschillende problematiek(en), (lokale) karakteristieken van de regio & woonomgeving, haar bewoners c.q. bezoekers en financieringsmogelijkheden. Daarnaast zal er, voor slimme oplossingen, over de projectgrenzen heen gekeken moeten worden, naar stad en of regio. Een nauwe samenwerking tussen de verschillende stakeholders is essentieel voor het laten slagen van de opgave van voldoende woningen en aanpak van de gevolgen van de klimaatverandering met aandacht voor lokale behoeften.
Een toekomstbestendige woonomgeving anno 2050 is dan een woonomgeving met een hoge woondichtheid, veel ruimte voor flora & fauna en met mentaal & fysieke gezonde mensen.
INSPIRATIE EN INITIATIEVEN
The Symbiotic City, voices of nature in urban transformations
De symbiotische stad: een stad die opnieuw is ingebed in de natuur, die de hulpbronnen…
Verbind mogelijkheden en kom verder
De hoogste prioriteit in combinatie met de hoogste ambitie, het kan. Althans, wanneer alle stakeholders…
Integrale ontwerpmethode openbare ruimte
De Gemeente Amsterdam heeft de Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte ontwikkeld. Deze nieuwe methode kan stedenbouwkundige ontwerpers helpen…
SESSIES OP FORUM
Op Springtij Forum komen dit jaar de volgende onderwerpen over Woonomgeving aan bod.
Duurzame Stedelijke Ontwikkeling
Als dromen nu eens uitkomen..? En dit is vaker dan men denkt! Voor de woonomgeving is z’n droom bijvoorbeeld ontwerpen vanuit ecosystemen en natuurinclusief. Om versnelling te kunnen brengen is het delen van goede voorbeelden van groot belang. Marian Stuiver van de Wageningen University & Research zal ons op Springtij meenemen in haar onderzoek “Symbiotische Steden”.
Niet iedere omgeving is gelijk. Als eerste is de klimaatopgave in Nederland, in de verschillende regio’s, totaal verschillend. Daarnaast zijn er de culturele verschillen en daarmee wensen aan de inrichting van de woonomgeving. Op dit moment werken de ministeries BZK, LNV en IenW gezamenlijk aan een maatlat voor een groene, klimaatadaptieve gebouwde omgeving om versnelling en richting in deze opgave te brengen. Op Springtij geven zij een toelichting.
De gemeente Zwolle samen met Waterschap De Overijsselse Delta nemen ons mee in hun gezamenlijke regionale aanpak naar een veilige en toekomstbestendige woonomgeving.
Ontwerp een duurzame wijk – Integraal & samenwerken
De verschillende opgaven binnen een bepaalde omgeving op bijvoorbeeld; klimaatadapatatie/mitigatie, energietransitie, versterken biodiversiteit, sociale aspecten zijn groot en de optelsom van deze ambities lijkt meestal niet realiseerbaar. De individuele stakeholders ervaren hun ambitie vaak als eis. Hierdoor ontstaat er regelmatig een patstelling in het ontwerp c.q. revitalisering van een bepaalde omgeving. Daardoor ontstaat vertraging in de uitvoering en of een verre van optimaal resultaat na realisatie. Dit kan eenvoudig anders! Middels een methodische aanpak, door naar elkaar te luisteren, wederzijds begrijp te krijgen, inzicht te geven in de specifieke opgaven en ambities c.q. doelen.
Kom op Springtij naar het Groene strand en ervaar hoe het anders kan. Op een eenvoudig en snelle wijze laten we jullie ervaren hoe er meer wederzijds begrip en een gezamenlijke verantwoordelijkheid ontstaat. Vervolgens hoe vanuit dit gezamenlijk verantwoordelijkheidsbesef er opnieuw naar alle ambities c.q. doelen kan worden gekeken en gezamenlijk geprioriteerd.
Realisatie 1001 duurzame wijken
In Nederland zijn er vele wijken welke aan renovatie toe zijn. De wijken en woningen in de betreffende wijken lijken alle sterk op elkaar, de zogenaamde bloemkool- en later vinex-wijken. Vele van deze wijken staan voor een grote revitalisatie om daarna toekomstbestendig te zijn. Een systematische en programmatische aanpak is hierin voor de hand liggend. Bouwend Nederland zal in een inleiding aangeven hoe dit aangepakt kan worden. De energietransitie, is een grote opgave en moet hierin mee genomen worden. Alliander gaat in op de toenemende elektriciteitbehoefte per woning de komende jaren en welke impact dit heeft op het elektriciteitsnet.
Momenteel ervaren we de disbalans in ons watersysteem en waterbehoefte. In de winter valt er voldoende neerslag voor het gehele jaar, maar toch hebben we nu overal last van droogte. Hoe balanceer je deze waterbalans en wat betekent dit voor het gebruik van verschillende waterstromen in deze bestaande wijken? Waterschap Vallei & Veluwe werkt hier op regionaal niveau aan en zal haar aanpak toelichten.
Ondanks dat woonwijken en huizen sterk op elkaar lijken zijn de bewoners en bezoekers zeer verschillend. Tevens zijn er in gelijk ogende wijken vaak nog zeer verschillende nevenfuncties gewenst. Een succesvolle verduurzaming van deze wijken vraagt dan ook goed inzicht in de specifieke behoeften. De gemeente Rotterdam geeft een inzicht hoe de bewoners en de sociale aspecten meegenomen worden in haar verduurzamingsopgave.
Integrale aanpak van de wijk wordt vaak gezien als de oplossing om alle opgaven op te lossen, maar is dat zo? Arcadis zal vanuit haar ervaringen een inleidende reflectie verzorgen. Na de inleidingen hebben we jullie kennis en ervaringen nodig om de impasse te doorbreken. Hoe zorgen we er met elkaar voor dat we 1001 duurzame wijken realiseren? Wat is de gamechanger om deze 1001 duurzame wijken te realiseren?
BLIJF OP DE HOOGTE
Schrijf je in voor de Nieuwsbrief en ontvang updates en uitnodigingen
In het kernthema leiderschap gaat het over de hernieuwde verbindingen die nodig zijn voor samenleven. In de crisis gloort ook hoop. Wereldwijd staan mensen op, verenigen zich en willen een diepgaande verandering in onze samenlevingen.
We staan voor enorme uitdagingen, groter dan ooit. Niet alleen de Corona-crisis maakt ons hiervan bewust. Ook voor corona was duidelijk dat diepgaande veranderingen nodig zijn. Maar de mens schuwt van nature vaak veranderingen en houdt graag vast aan het oude, bekende en vertrouwde. Inspiratie geeft je kracht, zorgt voor motivatie en wakkert je innerlijke passie aan. Voor welke uitdaging je ook staat, inspiratie zorgt voor de redenen waarom je iets echt graag wilt. Inspiratie zorgt ervoor dat je in beweging wilt komen en dat je vooruit wilt gaan. Inspiratie is iets heel persoonlijks, sommigen vinden inspiratie in de natuur, anderen in religie en geloof. Op Springtij gaan we kijken hoe we inspiratie kunnen inzetten om de duurzame transitie van Nederland te versnellen, op persoonlijk vlak en ook gezamenlijk.
Al voor Corona was het duidelijk: we kunnen zo niet doorgaan. Het systeem kraakt aan alle kanten, we overschrijden de draagkracht van de aarde en de sociale ongelijkheid wordt steeds groter. Het groei paradigma en de consumptie-waan van de afgelopen decennia zijn niet langer houdbaar. Globalisering maakt ons afhankelijk. Het is hoog tijd voor een grondige systeemverandering. Naar een rechtvaardig, ecologisch en sociaal verantwoord en duurzaam systeem. Hiervoor zijn stimulerende en regulerende maatregelen nodig. Een ander belastingsysteem, beprijzen van de ‘Commons’, nieuwe indicatoren (naast of in plaats van het BNP). De coronacrisis spoort ons aan om nu meteen aan de slag te gaan.
Bij alle opgaven spelen mensen en sociale systemen de bepalende rol. Technische oplossingen werken alleen als ze gepaard gaan met sociale innovatie. Wereldbeeld, cultuur, sociale dynamiek en persoonlijke overtuigingen zijn evenzeer bepalend voor gedrag als regels, normen, prijsprikkels en technologie.
Een directielid van de Nederlandse Bank stelde recent dat ‘back to normal’ geen optie is. Dat leidt tot 3,7 graden opwarming en heeft catastrofale gevolgen voor onze samenleving. Stiglitz en Stern (Universiteit van Oxford) adviseren dat we nu moeten investeren in die sectoren die én de economie én het klimaatbeleid steunen. De Nederlandse doelen voor 2030 op klimaat- en ander gebied zijn helder én hoogstnoodzakelijk. Over hoe we daar komen valt nog wel wat te zeggen. Op Springtij gaat de industrie, overheden en maatschappij zoeken naar hoe ‘we’ dat gaan doen, wat ervoor nodig is én wat het kan opleveren.
Hoe ziet wonen en werken in een duurzame omgeving eruit? En welke stappen zijn zowel in de komende 10 jaar als in de volgende kabinetsperiode nodig om deze omgeving te ontwikkelen? Dit gaat niet alleen om onze energievoorziening, maar over een omgeving waarin onder andere beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen, gezondheid, sociale aspecten, mobiliteit en de verbinding tussen stad en regio in elkaar grijpen.
Nederland leeft met water. Als deltabewoners heeft onze identiteit zich ontwikkeld met de meanderende rivieren, ons profijt van en ontzag voor de zee en ons polderlandschap. Hollandsche kunstenaars hebben deze identiteit gevangen in hun beelden en woorden.