Over Springtij

In 2008 stopte BMW met de Formule 1. Een teleurstelling voor de fans, maar een zeer bewuste keuze! Het geld en de capaciteit die daarmee vrijkwamen, werden besteed aan de ontwikkeling van nieuwe, duurzame technieken. De 100% elektrische BMW i3 werd in 2013 als vlaggenschip van een nieuwe tijd geïntroduceerd. Vanaf de eerste schets gericht op duurzaamheid, door het gebruik van gerecyclede materialen als PET-flessen in de stoelbekleding en natuurlijke materialen zoals eucalyptushout, vezels van de snelgroeiende malve-plant en leer gekleurd met een extract van olijvenbladeren in plaats van toxische verfstoffen. De accu’s van auto’s die aan het einde van hun levensduur zijn gekomen krijgen in Leipzig bij de BMW i fabriek een tweede leven. Zij worden gebruikt om de windenergie waarop de fabriek draait tijdelijk op te slaan.

Duurzaamheid zit in ons DNA. Al sinds 2005 staat BMW bovenaan de lijst ‘Meest duurzame autofabrikant ter wereld’ in de Dow Jones Sustainability Index. Op een duurzame manier geven we vorm aan de toekomst van mobiliteit. In onze processen, bijvoorbeeld doordat alle BMW fabrieken wereldwijd op duurzame energie draaien. En door oplossingen te ontwikkelen voor de stad van de toekomst. Want stel je eens voor wat de impact zal zijn als de stedeling van de toekomst niet langer een auto bezit maar mobiliteit naar behoefte via een app kan bestellen. De zelfrijdende, elektrische deelauto’s laden zichzelf buiten de stad op. Minder parkeerruimte, minder CO2-uitstoot, dus schonere lucht en meer ruimte voor groen. Iedere dag geven wij nu al vorm aan die toekomst, in concrete projecten, in samenwerking met elkaar. En altijd met duurzaamheid als uitgangspunt. In die geest dragen we ook op Springtij graag bij aan praktische oplossingen die we nu in gang zetten voor een leefbare wereld van morgen.

We staan voor enorme uitdagingen, groter dan ooit. Niet alleen de Corona-crisis maakt ons hiervan bewust. Ook voor corona was duidelijk dat diepgaande veranderingen nodig zijn. Maar de mens schuwt van nature vaak veranderingen en houdt graag vast aan het oude, bekende en vertrouwde. Inspiratie geeft je kracht, zorgt voor motivatie en wakkert je innerlijke passie aan. Voor welke uitdaging je ook staat, inspiratie zorgt voor de redenen waarom je iets echt graag wilt. Inspiratie zorgt ervoor dat je in beweging wilt komen en dat je vooruit wilt gaan. Inspiratie is iets heel persoonlijks, sommigen vinden inspiratie in de natuur, anderen in religie en geloof. Op Springtij gaan we kijken hoe we inspiratie kunnen inzetten om de duurzame transitie van Nederland te versnellen, op persoonlijk vlak en ook gezamenlijk.

Al voor Corona was het duidelijk: we kunnen zo niet doorgaan. Het systeem kraakt aan alle kanten, we overschrijden de draagkracht van de aarde en de sociale ongelijkheid wordt steeds groter. Het groei paradigma en de consumptie-waan van de afgelopen decennia zijn niet langer houdbaar. Globalisering maakt ons afhankelijk. Het is hoog tijd voor een grondige systeemverandering. Naar een rechtvaardig, ecologisch en sociaal verantwoord en duurzaam systeem. Hiervoor zijn stimulerende en regulerende maatregelen nodig. Een ander belastingsysteem, beprijzen van de ‘Commons’, nieuwe indicatoren (naast of in plaats van het BNP). De coronacrisis spoort ons aan om nu meteen aan de slag te gaan.

Bij alle opgaven spelen mensen en sociale systemen de bepalende rol. Technische oplossingen werken alleen als ze gepaard gaan met sociale innovatie. Wereldbeeld, cultuur, sociale dynamiek en persoonlijke overtuigingen zijn evenzeer bepalend voor gedrag als regels, normen, prijsprikkels en technologie.

Sociale systemen vertonen grote stabiliteit, maar zijn ook steeds aan verandering onderhevig. Veel krachten oefenen er invloed op uit, zoals (social) media, marketing, rolmodellen, politiek, kunst, levensbeschouwelijke organisaties, onderwijs, wetenschap, etc.. Hoe is verandering in de gewenste richting te sturen?

Soms kan verandering snel gaan. De Corona-crisis en de sociale, psycologisch en economische nasleep daarvan hebben dat al laten zien, maar de effecten op termijn kennen we nog niet. Hoe kunnen de kansen die dit biedt benutten en de bedreigingen vermijden?

In het kernthema leiderschap gaat het over de hernieuwde verbindingen die nodig zijn voor samenleven. In de crisis gloort ook hoop. Wereldwijd staan mensen op, verenigen zich en willen een   diepgaande verandering in onze samenlevingen.

Wij gaan op pad, ontdekken, confronteren, zoekend naar de andere vragen, de nieuwe antwoorden, de verbinding en inspiratie. Naar een nieuw balans tussen individu en collectief, geestelijk en materie. Hier en elders,  tussen natuur en mens, en onderling.

We werken met kennis vanuit transitietheorie en systeem leiderschap. Met moedige  leiders, ondernemers, burgers, jong en oud samen. We gebruiken de kracht van luisteren en de kracht van onze stem. Omdat het kan!

Hoe gaat het met de leefomgeving? Wat komt er ons op af? Wat kunnen we eraan doen? We laten ons bijpraten door onze Nederlandse kennisinstellingen. Ze zullen putten uit de nieuwste wetenschappelijke inzichten, oa van IPCC en IPBES. Hoe gaat klimaatverandering ons leven veranderen: meer droogte, snellere zeespiegelstijging? Kunnen we de trend van biodiversiteitsverlies keren en hoe maken we onze economie circulair? En hoe goed is de kwaliteit van onze bodem, lucht en ons water eigenlijk?  

Daarnaast gaan we het debat aan met de kennisinstellingen. Het lijkt of we soms leven in een fact–free samenleving. “Wetenschap is ook maar een mening.” Hoe gaan deze instellingen hiermee om en hoe kunnen zij effectief bijdragen aan het duurzaamheidsdebat met de hele samenleving? 

Het Coronavirus maakt ons bewust van onze kwetsbaarheid. Natuur zorgt voor veerkracht en ontspanning. Dit waarderen we maar het komt niet terug in hoe we ervoor zorgen. Ook ervaren we door de Coronacrisis dat globalisering ons afhankelijk heeft gemaakt van lange ketens. We slepen ons voedsel de halve aardbol rond. Laten we deze inzichten gebruiken om de andere crisis (stikstof, biodiversiteit, klimaat) aan te pakken. We gaan het gesprek aan met de boer als producent en beheerder van het landschap, de bewoner als consument en recreant, en de natuurbeheerder als beschermer van soorten. En het mag schuren. 

Een directielid van de Nederlandse Bank stelde recent dat ‘back to normal’ geen optie is. Dat leidt tot 3,7 graden opwarming en heeft catastrofale gevolgen voor onze samenleving. Stiglitz en Stern (Universiteit van Oxford) adviseren dat we nu moeten investeren in die sectoren die én de economie én het klimaatbeleid steunen. De Nederlandse doelen voor 2030 op klimaat- en ander gebied zijn helder én hoogstnoodzakelijk. Over hoe we daar komen valt nog wel wat te zeggen. Op Springtij gaat de industrie, overheden en maatschappij zoeken naar hoe ‘we’ dat gaan doen, wat ervoor nodig is én wat het kan opleveren.

Hoe ziet wonen en werken in een duurzame omgeving eruit? En welke stappen zijn zowel in de komende 10 jaar als in de volgende kabinetsperiode nodig om deze omgeving te ontwikkelen? Dit gaat niet alleen om onze energievoorziening, maar over een omgeving waarin onder andere beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen, gezondheid, sociale aspecten, mobiliteit en de verbinding tussen stad en regio in elkaar grijpen.

Nederland leeft met water. Als deltabewoners heeft onze identiteit zich ontwikkeld met de meanderende rivieren, ons profijt van en ontzag voor de zee en ons polderlandschap. Hollandsche kunstenaars hebben deze identiteit gevangen in hun beelden en woorden.

Onze Delta staat onder druk, zoals over de hele wereld het geval is. Klimaatverandering leidt tot grote veranderingen in de afvoer van onze rivieren, de neerslag en droogte en de zeespiegel. Maar ook de biodiversiteit verandert: de vogels verleggen hun trek, unieke Nederlandse natuur staat onder druk. En ons intensief ruimtegebruik leidt tot waterkwaliteitsproblemen. Maar water biedt ook energie en ruimte voor de energietransitie.

In de sessies willen we vanuit het perspectief van het IJsselmeer, de Noordzee en Wadden kijken naar de kansen en bedreigingen voor deze grote wateren. En met elkaar bezien welke inspiratie, welk leiderschap en welke sociale en financieel-economische veranderingen nodig zijn om van deze unieke ‘sense of place’ duurzame paradepaardjes te maken.